NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُحَمَّدُ
بْنُ كَثِيرٍ
أَخْبَرَنَا
سُفْيَانُ
عَنْ أَبِي
مَالِكٍ
الْأَشْجَعِيِّ
عَنْ
رِبْعِيِّ
بْنِ حِرَاشٍ
عَنْ
حُذَيْفَةَ
قَالَ قَالَ
نَبِيُّكُمْ
صَلَّى
اللَّهُ عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
كُلُّ
مَعْرُوفٍ
صَدَقَةٌ
Hz. Huzeyfe'ten (rivayet
edildiğine göre) Nebi (s.a.v.) şöyle buyurmuştur:
"Her ma'ruf
sadakadır."
İzah:
Buhari edeb; Müslim,
zekat; Tirmizi, birr: Ahmed b. Hanbel, III, 344. 360. IV. 307, V, 387-3KK, 405.
Hadis-i şerif, yapılan
her hayrın ve iyiliğin sadaka sevabı gibi sevabı olduğunu ifade etmektedir.
Bilindiği gibi maruf,
münkerin zıddıdır, İslam'ın iyilik kabul ettiği iyilik demektir. İbn Ebu
Cemre'ye göre "Adet olsun olmasın, iyi amellerden olduğu şer'î delillerden
anlaşılan şeye maruf adı verilir. Eğer o iş iyi niyetle yapılırsa sahibi kafi
olarak ecir kazanır. Niyetsiz yapıldığı takdirde ecir işi ihtimalli kalır.
Sadaka: Allah rızası
için verilen maldır ve farz, mendup bütün sadakalara şamildir. İyiliği
"sadakadır" diye haber vermek, teşbih-i beliğ kabilindendir. Maksat,
sevap hususunda iyiliğin, sadaka hükmünde olduğunu binaenaleyh yapılacak
iyiliğin az da olsa hakir görülmemesi lâzım geldiğini bildirmektir. Bir
hadis-i şerifte "Her teşbih sadakadır"[Ebû Davud, tetavvu ]
buyurulmuştur. Zaten hadisimizdeki "her iyilik" tabiri bütün salih
amellere şamildir. İmam Tirrnizî, Hz. Ebu Zerr (r.a.)'den merfu olarak şu
hadis tahric etmiştir: "Din kardeşinin yüzüne gülümsemen senin için bir
sadaka; iyiliği emir, kötülüğü nehyetmen senin için bir sadaka, delâlet diyarında
bir adamı irşâd etmen senin için sadaka, yoldan taşı dikeni ve kemiği atman
senin için sadaka, kovandan din kardeşinin kovasına suyu boşaltman da
sadakadır."[Tirmizî, birr]